دستگاه UV یکی از بهترین روشهای ضدعفونی آب است که بر اساس تابش اشعه یو وی یا فرابنفش می باشد. با بکارگیری دستگاه uv، بدون نیاز به افزودن مواد شیمیایی خاصی و بدون نگهداری مداوم، میتوان آب را ضدعفونی کرد.
سیستم UV یکی از روش های ضدعفونی رایج است. آب با عبور از دستگاه یو وی تحت تابش اشعه ماورابنفش قرار میگیرد و گندزدایی می شود. باکتری ها و میکروارگانیسم های مختلفی بصورت جامدات معلق در آب وجود دارد. برخی از آنها مضر و بیماری زا میباشد. البته حتی مواد غیر بیماری زا هم مانند آیرون باکترها باعث زنگ زدگی لوله ها میشوند. در نتیجه بهترین روش نگهداری سیستم لوله کشی، گندزدایی آب می باشد.
اشعه ماورابنفش DNA باکتریها، ویروسها و سایر عوامل بیماری زا را غیرفعال میکند. در نتیجه توانایی تکثیر و ایجاد بیماری را از آنها میگیرد. فناوری اشعه ماوراء بنفش یک رویکرد غیر شیمیایی برای ضدعفونی آب است. در این روش ضد عفونی، ماده شیمیایی به آب اضافه نمیشود. در نتیجه این فرآیند ساده و ارزان بوده و نیاز به نگهداری بسیار کمی دارد. یکی از مهمترین مزایای دستگاه UV عدم آسیب به محیط زیست است. علاوه بر این هزینه راه اندازی و نگهداری سیستم UV از ازن زنی و کلرزنی کمتر می باشد.
دستگاه یووی در دو مدل UV-A و UV-C ساخته می شود که تفاوت این دو مدل در طول موج اشعه فرابنفش است. طول موج UVA بالاتر میباشد و لامپ UVC طول موج کوتاهتری دارد. قدرت ضدعفونی و میکروب کشی UVC بسیار بالاتر می باشد.
مزایای سیستم ضدعفونی UV آب
عدم وجود محصولات جانبی کلر و سایر مواد شیمیایی
روش کارآمد در ضدعفونی آب مخصوصا برای دبی های پایین و سایز لوله کوچک
نگهداری راحت و تنها نیاز به تعویض لامپ
کاربرد گسترده دستگاه یو وی از دیگر مزایای آن می باشد. در سالیان اخیر از UV در صنایع مختلفی از جمله دامپروری، مرغداری ، ساختمان های مسکونی، پیش تصفیه RO و … استفاده شده است.
استفاده از دستگاه UV برخلاف کلر باعث خوردگی تجهیزات هم نمیشود.
عدم تغییر در خواص فیزیکی و شیمیایی آب
عوامل موثر بر کارایی سیستم UV
کیفیت آب
کیفیت آب تأثیر مهمی بر عملکرد سیستم های UV دارد. برخی از آلایندههای موجود در آب میتوانند انتقال اشعه ماوراء بنفش را کاهش دهند. این امر باعث کاهش دوز UV که به باکتری میرسد، میشود. این آلاینده های جذب کننده اشعه ماوراء بنفش عبارتند از کدورت، آهن و اسید هیومیک و فولویک که در منابع آب سطحی رایج است. یکی از مهمترین مشکلات وجود ذرات معلق در آب است که مانع تابش اشعه فرابنفش به میکروارگانیسم ها می شود.
گاهی توصیه می شود قبل از UV از سیستم های تصفیه مختلفی استفاده شود. مثلا از فیلترهای کربنی برای حذف ترکیبات آلی و بوهای نامطلوب بهره گرفت. یا از فیلترهای رسوبی برای حذف ذراتی که مانع تابش اشعه ماورابنفش به میکروب ها می شود استفاده کرد. همچنین بنا به شرایط ممکن است لازم باشد از سختی گیر جهت کاهش سختی آب استفاده شود. در شرایط کلی برای استفاده از دستگاه UV باید شرایطی مانند جدول زیر محیا باشد.
دبی آب
دبی آب عبوری از دستگاه UV از اهمیت به سزایی برخوردار است. کمپانی های سازنده UV معمولا حداکثر دبی مجاز عبوری از دستگاه را اعلام میکنند. در صورتیکه دبی آب بالاتر از میزان مجاز باشد، آب بدون قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش کافی از محفظه عبور میکند. اگر جریان آب خیلی کم باشد، ممکن است دما بالا رفته و گرما ایجاد شود که میتواند به لامپ UV آسیب برساند.
نحوه انتخاب بهینه سیستم UV آب
طراحی و انتخاب دقیق دستگاه UV پیچیده بوده و باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. مثلا میتوان شدت تابش، زمان تابش، دبی آب عبوری و میزان و نوع باکتری های موجود در آب را در نظر گرفت. برای مثال هر نوع ارگانیسم برای غیرفعال شدن به دوز خاصی نیاز دارد. ویروس ها به دوزهای بالاتری نسبت به باکتری ها و تک یاخته ها نیاز دارند. بعنوان مثال برای از بین بردن 99.9% E.coli، دوز UV 90 J/m2 یا 9 mW.sec/cm2 مورد نیاز است.
در حالت نرمال معمولا بر اساس دبی آب عبوری و با کمک جدول زیر میتوان دستگاه UV مناسب را انتخاب نمود. همچنین مشخصات دستگاه UV نیز در جدول زیر به تفصیل آورده شده است.
نکات نصب دستگاه UV
لطفا توجه فرمایید تابش مستقیم اشعه ماورابنفش برای پوست انسان آسیب زا میباشد و لذا توصیه می شود نصب دستگاه UV توسط تکنسین فنی صورت پذیرد.
دستگاه UV باید در محل مناسب خط لوله نصب شود. توجه داشته باشید که اشعه ماورابنفش باعث تعدیل کلر می شود و در صورتیکه نیاز به کلر در آب هست بهتر است دستگاه UV قبل از کلرزنی قرار بگیرد تا کلر باقیمانده را از بین نبرد.
توصیه می شود برای دستگاه UV از محافظ الکترونیکی استفاده نمایید تا نوسانات برق سبب آسیب دیدن ترانس UV و یا سوختن لامپ نشود.
قبل از اتصال برق دستگاه، ابتدا ورودی و خروجی آب را وصل کنید و از عدم نشتی اطمینان حاصل فرمایید.
جهت حفظ طول عمر لامپ UV و استفاده کارآمد توصیه میشود فلوسوئیچ نصب شود. چرا که وقتی عبور آب وجود دارد دستگاه یو وی هم روشن شود. یا با پمپ ست شود که هر زمان پمپ روشن شد دستگاه یو وی هم روشن شود. روشن ماندن مداوم UV باعث افزایش دمای آب شده و همچنین طول عمر لامپ نیز کاهش می یابد. لذا می بایست از روشن ماندن مداوم دستگاه UV جلوگیری کنیم.
توصیه می شود بعد از UV از فیلتر کارتریج 1 میکرون استفاده شود. زیرا اجساد و باقیمانده باکتری ها از آب جدا شود.